Σε μια ακόμη από τις συνηθισμένες πλέον παρεμβάσεις του, το Βερολίνο προσέφερε προστασία και ατιμωρησία στην Τουρκία, κρατώντας τη χώρα εκτός της «μαύρης λίστας» των φορολογικών παραδείσων, κι έτσι δεν έγινε δυνατή η λήψη απόφασης για την περίπτωση της Τουρκίας στο τελευταίο Ecofin.
Νίκος Μελέτης*
Η Ε.Ε. έχει συντάξει τη «μαύρη λίστα» των φορολογικών παραδείσων, που ήδη περιλαμβάνονται 12 χώρες που έχουν χαμηλούς ή μηδενικούς εταιρικούς φόρους και δε συνεργάζονται με τις ευρωπαϊκές Αρχές, με αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών, για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Η λίστα αυτή ανανεώνεται ανά εξάμηνο αλλά στη συνεδρίαση του Coreper η Γερμανία εμπόδισε την επίτευξη συναίνεσης για την παραπομπή του θέματος στη συνεδρίαση της 16ης Φεβρουαρίου 2021 των Υπουργών Οικονομικών, όπου θα αποφάσιζαν την ένταξη της Τουρκίας στη… μαύρη λίστα. Και παραμένει έτσι στην «γκρίζα λίστα» χωρών, στις οποίες η Ε.Ε. προσφέρει χρόνο, για να επιδείξουν καλύτερη συνεργασία σε φορολογικά θέματα.
Μια τέτοια απόφαση θα είχε δυσμενέστατες επιπτώσεις για την τουρκική οικονομία, η οποία είναι σε οριακό σημείο, και θα δημιουργούσε τεράστια προβλήματα στην κυβέρνηση Ερντογάν, καθώς το σήμα στις αγορές θα ήταν απολύτως αρνητικό και θα ανέκοπτε τυχόν ευρωπαϊκές επενδύσεις στη χώρα.
Δεν είναι άσχετη η γερμανική στάση, με την αντίληψη η οποία κυριαρχεί στο Βερολίνο, ότι θα πρέπει να «χρυσωθεί» η Τουρκία προκειμένου να ανανεωθεί η Συμφωνία για το μεταναστευτικό και της λανθασμένης προσέγγισης, ότι πρέπει να ενισχυθεί οικονομικά η κυβέρνηση Ερντογάν, με την κίβδηλη προσδοκία ότι έτσι ο τούρκος ηγέτης θα γίνει πιο συναινετικός και πιο συνεργάσιμος.
Η Ε.Ε. δέχεται κριτική ότι η μάχη της κατά της φοροδιαφυγής είναι αναποτελεσματική και μάλιστα ο γνωστός οργανισμός Oxfam, όπως ανέφερε το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ζητά να συμπεριλαμβάνονται αυτόματα κατά τη μεταρρύθμιση της «μαύρης λίστας» οι χώρες, χωρίς και με πολύ χαμηλούς εταιρικούς φόρους. Και επίσης, συστήνει τα υψηλά ποσοστά άμεσων επενδύσεων και παθητικού εισοδήματος ορισμένων χωρών να αναγνωρίζονται ως προειδοποιητικά κριτήρια.
Η μαύρη λίστα ανανεώνεται κάθε έξι μήνες και σε αυτήν τώρα έχουν συμπεριληφθεί δώδεκα χώρες ή περιοχές: Αμερικανική Σαμόα, Ανγκουίλα, Μπαρμπάντος, Φίτζι, Γκουάμ, Παλάου, Παναμάς, Σαμόα, Τρινιντάντ και Τομπάγκο, Παρθένοι Νήσοι των ΗΠΑ, Βανουάτου και Σεϋχέλλες.
Η Τουρκία είχε ενταχθεί στην γκρίζα λίστα και πριν ένα χρόνο, το Φεβρουάριο του 2020, τής είχε δοθεί προθεσμία για να συνεργασθεί με την Ε.Ε. μέχρι το τέλος του 2020 ώστε να υπάρξει πρόοδος, δέσμευση η οποία βεβαίως αθετήθηκε από την Τουρκία. Η Άγκυρα δεν εφαρμόζει ούτε τα διεθνή στάνταρτ για την αυτόματη ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών και υποστηρίζει ότι υπάρχουν τεχνικά προβλήματα, που σχετίζονται με την αδυναμία επαλήθευσης της φορολογικής ιθαγένειας 7 εκατομμυρίων Τούρκων που κατοικούν στην Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον 5 εκατομμυρίων στη Γερμανία, τη Γαλλία, το Βέλγιο, την Αυστρία και την Ολλανδία.
Σύμφωνα με ευρωπαϊκή πηγή, καταβλήθηκαν κάποιες προσπάθειες αλλά δεν υπήρξε καμία ουσιαστική ανταλλαγή πληροφοριών με τις τουρκικές Αρχές. Σύμφωνα με πληροφορίες, μια ομάδα χωρών, η Γαλλία, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Αυστρία και η Δανία, ζήτησαν να υιοθετηθεί πιο σκληρή γραμμή, αλλά η προσπάθεια προσέκρουσε στη Γερμανία, που φρόντισε να εμποδίσει την απόφαση, επικαλουμένη μάλιστα ότι δεν πρέπει να διαταραχθεί το κλίμα με την Τουρκία!
Σύμφωνα με πληροφορίες, το θέμα επρόκειτο να επανέλθει στο Coreper την Τετάρτη 17/2 και κατόπιν στους Υπουργούς Εξωτερικών τη Δευτέρα 22/2 που πιθανότατα θα δοθεί μία νέα προθεσμία στην Τουρκία να συμμορφωθεί μέχρι την επομένη ανανέωση της λίστας.
Σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ένας ευρωπαίος διπλωμάτης έκανε λόγο για «πολύ σκληρή» προθεσμία μέχρι τον Ιούνιο, καθώς εάν η Τουρκία δεν ανταποκριθεί μέχρι τότε στις προϋποθέσεις που έχουν τεθεί, τότε θα μπει στη «μαύρη λίστα» των φορολογικών παραδείσων, στην επόμενη ανανέωση της λίστας τον Οκτώβριο. Βεβαίως, η συμπερίληψη της στη «μαύρη λίστα» δε γίνεται αυτόματα και θα χρειασθεί νέα συζήτηση και ομόφωνη απόφαση. Και τότε θα φανεί εάν πράγματι η Γερμανία έχει ως στρατηγική επιλογή πλέον την προστασία της Τουρκίας, την οποία θα διατηρεί συνεχώς στο απυρόβλητο.
Την ώρα που η Γερμανία απλώνει μια ακόμη φορά δίκτυ προστασίας για την Άγκυρα, ο Υπουργός Οικονομικών της χώρας Όλαφ Σολτζ σχεδιάζει νέο νόμο για την αντιμετώπιση των φορολογικών παραδείσων. Ένας ομοσπονδιακός νόμος που θα αποτρέπει άτομα και επιχειρήσεις από το να συναλλάσσονται με χώρες που δε συμμορφώνονται με τα διεθνή φορολογικά πρότυπα. Και ο νόμος αυτός θα έχει σημείο αναφοράς τη «μαύρη λίστα» της Ε.Ε. Η συμπερίληψη της Τουρκίας στη «μαύρη λίστα» των φορολογικών παραδείσων, θα προκαλέσει έτσι σοβαρά προβλήματα για τις δεκάδες γερμανικές εταιρίες που επενδύουν στην Τουρκία αλλά και στη διακίνηση κεφαλαίων, ακόμη και από ιδιώτες από τη Γερμανία προς την Τουρκία και αντίστροφα.
*Ο Νίκος Μελέτης γεννήθηκε στην Κεφαλλονιά το 1962. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών της Νομικής Σχολής Αθηνών. Άρχισε να εργάζεται ως δημοσιογράφος το 1987. Από το 1990 καλύπτει το διπλωματικό ρεπορτάζ, αρχικά στην ΕΡΤ και κατόπιν και στην εφημερίδα «Έθνος». Αρθρογραφεί στο liberal.gr και στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος».