spot_img
spot_img
spot_imgspot_img

Top 5 This Week

spot_img

Related Posts

Τα γκρίζα σημεία της απόφασης των «27» και το θολό μήνυμα της Ευρώπης στον Ερντογάν

ΕΥΡΩΠΗ | ΣΥΝΟΔΟΣ ΚΟΡΥΦΗΣ

Το θολό μήνυμα που έστειλαν οι «27» προς την Τουρκία κρύβει τον κίνδυνο όχι μόνο να μη λειτουργήσει αποτρεπτικά, αλλά αντιθέτως να ενθαρρύνει την Τουρκία στην επεκτατική πολιτική της, ενώ αποκαλύπτει την αδυναμία της Ε.Ε. να λειτουργήσει ενιαία και αποφασιστικά απέναντι σε μια αναθεωρητική δύναμη που επιβάλει διά της βίας τις πολιτικές της ακόμη και εις βάρος της Ευρώπης.

Νίκος Μελέτης*

Αποδείχθηκε για μια ακόμη φορά ότι η ΕΕ αδυνατεί να αναλάβει το ρόλο που της ανήκει στο διεθνές στερέωμα, όταν δε μπορεί καν να συμφωνήσει στην άσκηση μιας αποτελεσματικής πολιτικής, ώστε και τα οικονομικά συμφέροντα ορισμένων κρατών-μελών να διασφαλίσει, χωρίς όμως να επιτρέψει την παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων κρατών-μελών, ούτε τον εξευτελισμό της από άλλες επίδοξες περιφερειακές δυνάμεις.
Στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής, η Γερμανία συνεπικουρούμενη από την Ιταλία και την Ισπανία, έθεσαν τα δικά τους οικονομικά και εμπορικά συμφέροντα πάνω από τη βασική Αρχή της Αλληλεγγύης που αποτελεί πυλώνα της Ε.Ε., υποχρεώνοντας την Ε.Ε. να αποδεχθεί δημοσίως ότι ο ρόλος της ακόμη και στη γειτονιά της, την Ανατολική Μεσόγειο, εξαρτάται από τις διαθέσεις των ΗΠΑ.
Όμως και για την Αθήνα εξάγονται χρήσιμα συμπεράσματα. Χωρίς να υπάρχει το αναγκαίο υπόβαθρο, η κυβέρνηση μετέτρεψε τις κυρώσεις σε μείζον ζήτημα της πολιτικής της για την Τουρκία, ενώ ήταν σαφές ότι το θέμα αυτό εξαρτάται από τις διαθέσεις και τα συμφέροντα άλλων 26 κρατών-μελών. Σήκωσε θέματα, όπως το εμπάργκο όπλων, για το οποίο δε μπορεί να λάβει απόφαση η Ε.Ε. αλλά είναι θέμα των κρατών-μελών και επέμεινε στην πρόταση για επέκταση των κυρώσεων που ήδη υπάρχουν από το 2019 για τις παράνομες δραστηριότητες της κυπριακής ΑΟΖ, όταν το μήνυμα είχε φθάσει εγκαίρως ότι οι Βρυξέλλες διαφοροποιούν την ελληνική περίπτωση, θεωρώντας ότι δεν υφίσταται στην περιοχή οριοθετημένη υφαλοκρηπίδα…
Με την Τουρκία να μην υποχωρεί φυσικά σε τίποτε, η Ελλάδα τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες θα έχει να αντιμετωπίσει, εκτός της συνεχούς απειλής για έξοδο του «Oruc Reis» και τη διαρκή πίεση για ένα «διάλογο» που τείνει για ορισμένους εταίρους να θεωρηθεί πανάκεια, για την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών. Ένα διάλογο όμως, για τον οποίο κανείς στην Ε.Ε. δε θέλει να αντιληφθεί ότι έχει σημασία, τόσο ο καθορισμός του αντικειμένου του, όσο και το πλαίσιο στο οποίο θα διεξαχθεί για να μην καταλήξει σε μια συζήτηση επί των μονομερών τουρκικών διεκδικήσεων.
Στη Σύνοδο Κορυφής έγινε ένα πρώτο βήμα αλλά όπως συνηθίζει η Ε.Ε. είναι ένα βήμα μικρό και γίνεται καθυστερημένα. Καταδικάζεται η τουρκική παραβατικότητα, προβλέπεται προσθήκη και άλλων προσώπων στη λίστα των περιοριστικών μέτρων για τις έρευνες στην Κυπριακή ΑΟΖ και ανατίθεται στον κ. Μπορέλ να παρουσιάσει εκθέσεις και νέα μέτρα στη Σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου, ενώ προβάλλεται μια ισχυρή θετική ατζέντα για την Τουρκία, η οποία συνδέεται με τη θέληση της Τουρκίας για εποικοδομητικές σχέσεις με την Ε.Ε. και την επίλυση των προβλημάτων με διάλογο, στη βάση του διεθνούς δικαίου.
Στα Συμπεράσματα υπάρχουν και γκρίζα σημεία:
-Η Ε.Ε. καταδικάζει τις μονομερείς προκλητικές δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο, «σημείωσε την απόσυρση του πλοίου Oruc Reis» από την Τουρκία και επιμένει σε «παρατεταμένη αποκλιμάκωση» έτσι ώστε να επιτρέψει τη γρήγορη επανάληψη και ομαλή συνέχιση των άμεσων διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Η αναφορά αυτή έχει πολλά κενά. Δεν κάνει ουδεμία αναφορά στον «παράνομο» χαρακτήρα των τουρκικών ενεργειών. Όλο το Κεφάλαιο των Συμπερασμάτων αποφεύγει την οποιαδήποτε αναφορά, σε παραβίαση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Αυτό, όπως και η μη συζήτηση μέτρων λόγω των παραβιάσεων στην ελληνική υφαλοκρηπίδα συμβαίνει, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες και η Κομισιόν επικαλέστηκε το γεγονός ότι στην περιοχή δεν υπάρχει οριοθετημένη υφαλοκρηπίδα και συνεπώς η Ελλάδα δε μπορεί να επικαλεσθεί την παραβίαση «κυριαρχικών δικαιωμάτων» της.
Επίσης, ενώ σημειώνεται η απόσυρση του «Oruc Reis» και πέραν της γενικόλογης αναφοράς για «παρατεταμένη αποκλιμάκωση» ως όρου για την επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών, δεν περιγράφεται οτιδήποτε άλλο για το αντικείμενο και το πλαίσιο αυτών των συνομιλιών.
Διότι είναι προφανές, ότι αυτή η «παρατεταμένη αποκλιμάκωση» θα πρέπει να περιλαμβάνει τη ρητή δέσμευση της Τουρκίας ότι θα απέχει από νέες έρευνες ή ακόμη και γεωτρήσεις στην περιοχή αυτή και αποφυγή ρητορικών εντάσεων. Όμως ακόμη πιο σημαντικό, οφείλει η Ε.Ε. να φωτογραφίσει τις διερευνητικές επαφές ότι αφορούν την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, ώστε να μη δημιουργείται ηθελημένα σύγχυση, η οποία τελικά εξυπηρετεί την Τουρκία που κάνει λόγο, για εφ’ όλης της ύλης των τουρκικών διεκδικήσεων διάλογο.
Και φυσικά θα ήταν ορθό, να υπάρχει αναφορά ότι οι διερευνητικές συνομιλίες στις οποίες υποστηρίζει η Ε.Ε. γίνονται στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας (που έχει ενσωματωθεί στο κοινοτικό κεκτημένο) και του σεβασμού των διεθνών συνθηκών.
-Είναι ανησυχητικό ότι υιοθετείται και πάλι η πρόταση της Τουρκίας και του κ. Ερντογάν (η οποία γίνεται προσπάθεια να παρουσιασθεί ως πρόταση… Μισέλ) για περιφερειακή Διάσκεψη στην Ανατολική Μεσόγειο. Πέραν του ότι ήδη ο Αιγύπτιος πρόεδρος έχει χαρακτηρίσει μια τέτοια διάσκεψη ως «ξέπλυμα» του Ερντογάν, δημιουργείται εσκεμμένα ασάφεια, καθώς η Τουρκία θέλει να επιβάλει στη Διάσκεψη ως ισότιμο συνομιλητή το ψευδοκράτος, και θέτει ως αντικείμενο της Διάσκεψης τη «μοιρασιά των υδρογονανθράκων» της Ανατολικής Μεσογείου.
Η υιοθέτηση εκ μέρους της Ε.Ε. της πρότασης αυτής δημιουργεί μια θολή εικόνα, καθώς το πρόβλημα είναι η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο, βάσει διμερών συμφωνιών και στη βάση του Δικαίου της Θάλασσας και όχι μια άνευ όρων συζήτηση στο πλαίσιο μιας πολυμερούς Διάσκεψης.
-Δε δόθηκε εντολή για προετοιμασία Τομεακών κυρώσεων στον κ. Μπορέλ, αλλά αντιθέτως του ζητήθηκε να υποβάλει εκθέσεις σχετικά με την «πορεία των πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, καθώς και για τις επιλογές και εργαλεία για το πως θα προχωρήσουμε, περιλαμβανομένης της επέκτασης του εύρους της παραπάνω απόφασης για εξέταση το αργότερο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου 2021». Αυτό παραπέμπει ακριβώς στη δυνατότητα (που για να υλοποιηθεί απαιτεί ομοφωνία και πάλι) για υιοθέτηση μέτρων κατά προσώπων και εταιριών.
Η Σύνοδος Κορυφής δεν ήταν το τέλος, ούτε η αρχή, αλλά απλώς ένας ακόμη σταθμός σε μια δύσκολη πορεία με συνεχείς εναλλαγές για τη διαμόρφωση όχι μόνο του νέου πλαισίου των ελληνοτουρκικών και ευρωτουρκικών σχέσεων αλλά και του νέου ρόλου που αναζητεί η Ευρώπη στο Διεθνές περιβάλλον.
ΥΓ1.: Η Κύπρος είχε σχετικά πιο εύκολη αποστολή, καθώς είχε δουλέψει συστηματικά για την προσθήκη προσώπων στη λίστα στα οποία έχουν επιβληθεί περιοριστικά μέτρα και οι παράνομες ενέργειες αφορούν οριοθετημένη ΑΟΖ. Στα Συμπεράσματα υπάρχει σαφής αναφορά στο πλαίσιο λύσης του Κυπριακού, ενόψει της επανέναρξης των συνομιλιών και ρητή καταδίκη των προκλήσεων στο Βαρώσι, όπου καλείται η Τουρκία να σεβαστεί τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
ΥΓ2.: Η αναφορά της κ. Μέρκελ ότι το θέμα του εμπάργκο όπλων προς την Τουρκία θα παραπεμφθεί και θα εξετασθεί στο ΝΑΤΟ είναι προφανώς προσχηματική, καθώς στο ΝΑΤΟ η Τουρκία διαθέτει δικαίωμα βέτο, ενώ είναι γνωστό ότι ο ΓΓ του Γ. Στόλτενμπεργκ επανειλημμένα έχει αποφύγει να σχολιάσει ακόμη και την αγορά των S-400 μια κίνηση που υπονομεύει την ασφάλεια και την αξιοπιστία της ίδιας της Συμμαχίας.

Popular Articles