Σε αρκετές ευρωπαϊκές πόλεις διοργανώθηκαν την Κυριακή 31/1 συγκεντρώσεις, κατά των μέτρων απαγόρευσης της κυκλοφορίας λόγω της πανδημίας.
Μιχάλης Ψύλος
Στις Βρυξέλλες, η Αστυνομία συνέλαβε 200 άτομα, με την κατηγορία ότι μετείχαν σε παράνομη διαδήλωση.
Στο Άμστερνταμ, η ολλανδική αστυνομία διέλυσε απαγορευμένη διαδήλωση περίπου 600 νεαρών στην κεντρική πλατεία, μπροστά από το περίφημο Reichsmuseum. Ανάλογες εκδηλώσεις και βίαια επεισόδια είχαν ξεσπάσει πριν από λίγες ημέρες σε πολλές ολλανδικές πόλεις, ενώ οι Αρχές παραδέχονται ότι ήταν οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις στη χώρα εδώ και 40 χρόνια.
Στη Βιέννη, πάνω από 5.000 άτομα διαδήλωσαν επίσης κατά των κυβερνητικών μέτρων, παρά την απαγόρευση των διαδηλώσεων, καθώς στην Αυστρία έχει επιβληθεί από τις 26 Δεκεμβρίου και τρίτο lockdown.
«Δεν πρόκειται για κάτι νέο» υποστηρίζει η γαλλική «Le Figaro». «Σε όλη την Ιστορία είναι σχεδόν ένα κυκλικό φαινόμενο: Όταν υπάρχει πανδημία, προκαλείται αναταραχή» υποστηρίζει η γαλλική εφημερίδα, υπενθυμίζοντας ότι στο 14ο αιώνα ο λεγόμενος «μαύρος θάνατος», η επιδημία πανώλης που ξέσπασε από το 1346 ως το 1353, προκάλεσε εκρήξεις βίας, ιδίως εναντίον των ξένων. Η καθηγήτρια Ιστορίας στο πανεπιστήμιο του Κεμπέκ, Ναόμι Σαρέ Μπουρντόν, υπενθυμίζει πάντως την κοινωνική αναταραχή που πυροδότησε η επιδημία της ισπανικής γρίπης την περίοδο 1918-1920. «Οι επιπτώσεις της ισπανικής γρίπης έπληξαν πολύ περισσότερο τη ζωή των εργαζόμενων οικογενειών» λέει η Σαρέ Μπουρντόν και προσθέτει: «Η ισπανική γρίπη επιδείνωσε τις κοινωνικές ανισότητες και κατέδειξε τη σημασία της διασύνδεσης μεταξύ υγείας και κοινωνίας, επηρεάζοντας μάλιστα τότε τους εργατικούς αγώνες».
Σύμφωνα με την Καναδή ιστορικό, «η τρέχουσα περίοδος είναι ίσως λιγότερο ευνοϊκή για την κοινωνική αναταραχή από ό,τι πριν από έναν αιώνα και συνοδεύεται κυρίως από ένα κύμα καταγγελιών και καταστολής γενικά ασήμαντων πράξεων. Αλλά αν κοιτάξουμε τα γεγονότα του 1918-1920 και τον αντίκτυπό τους στις οικογένειες της εργατικής τάξης, ίσως να βλέπουμε τώρα την ηρεμία πριν από την καταιγίδα»!
Σήμερα οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας πολλαπλασιάζονται, γιατί οι κυβερνώντες λειτουργούν κυρίως με… δελτία Τύπου, όπως γράφουν στο περιοδικό «Infectious Diseases Now» ο Φλοριάν Καφιερό, ερευνητής στο Γαλλικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών, ο Τζέρεμι Γουάρντ, καθηγητής Επιδημιολογίας στη Σορβόννη και ο Πατρίκ Περετί Ουάτελ, κοινωνιολόγος και διευθυντής έρευνας στο Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Ιατρικών Ερευνών (Inserm).
«Κυβερνούν με… δελτία Τύπου, δε γίνεται καμία συζήτηση» λένε οι τρεις επιστήμονες και προσθέτουν: «Πρέπει να υπάρξει μια ανοιχτή και δημόσια συζήτηση σχετικά με τη φύση των περιοριστικών μέτρων. Αυτό θα έδινε στους πολίτες το χρόνο για να προετοιμαστούν, στην αντιπολίτευση να εκφράσει επιφυλάξεις ή να ασκήσει κριτική, καθώς και στους εμπειρογνώμονες ή τους άμεσα ενδιαφερόμενους να αναφέρουν τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσουν. Αυτό θα έδινε πραγματικές δυνατότητες προσαρμογής στα μέτρα».
Η γερμανική «Suddeutsche Zeitung» προειδοποιεί ότι «η κοινωνική διαμαρτυρία αρχίζει να λαμβάνει διαστάσεις με διάφορες μορφές σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις», καθώς οι αντιδράσεις για την κακή διαχείριση της πανδημίας πολλαπλασιάζονται σε όλο τον κόσμο. Διαδηλώσεις στη Γερμανία, συγκεντρώσεις σε εργατογειτονιές της Μαδρίτης. «Αντιμέτωποι με μια επιδημία που έχει σκοτώσει σε όλον τον κόσμο περισσότερα από δύο εκατομμύρια ανθρώπους, οι πολίτες έχουν κουραστεί πλέον με τα συνεχή απαγορευτικά μέτρα» γράφει η γαλλική «Le Figaro».
Αλλά δεν είναι μόνο η κόπωση. Είναι και η δυνατότητα επιβίωσης, όπως τόνισε και ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ στην Ελλάδα, Γιώργος Καρανίκας, περιγράφοντας την απογοήτευση του ελληνικού εμπορικού κόσμου για τη νέα παράταση του lockdown. «Πρέπει όλοι οι αρμόδιοι να καταλάβουν ότι πίσω από τα κατεβασμένα ρολά των εμπορικών καταστημάτων εκτυλίσσονται πλέον σοβαρά επιχειρηματικά και οικογενειακά δράματα, που θα φανούν τους αμέσως επόμενους μήνες. Η απαξίωση των εμπορευμάτων και των ίδιων των μικρομεσαίων εμπορικών επιχειρήσεων, η πλήρης απορρύθμιση της αγοραστικής κίνησης και των καταναλωτικών συνηθειών και η συσσώρευση τεράστιων οφειλών, οδηγούν σε εργαλειοποίηση της πανδημίας και σε βίαιη αναδιάρθρωση της αγοράς προς όφελος των ισχυρών πολυεθνικών και των εγχώριων αλυσίδων».
Πίσω από όλα τα σπασμωδικά μέτρα τού «βλέποντας και κάνοντας» βρίσκεται «η αδυναμία του κράτους να λαμβάνει αποφάσεις, αλλά και η προσφυγή σε επικοινωνιακά μέσα για την επίλυση των προβλημάτων» τονίζουν οι Φλοριάν Καφιερό, Τζέρεμι Γουάρντ και Πατρίκ Περετί Ουάτελ και εξηγούν πώς οι κυβερνώντες αντιμετωπίζουν την ανάγκη λήψης προστατευτικών μέτρων για την πανδημία: «Αρχικά γίνονται διαρροές σε διάφορα μέσα ενημέρωσης που υπονοούν ότι θα μπορούσαν να ληφθούν αυστηρότερα μέτρα για την υγεία. Οι διαρροές αυτές στα μέσα μαζικής ενημέρωσης γίνονται για να προετοιμάσουν τους πολίτες, αλλά στην ουσία δυσφημούν την έννοια του κράτους και κυρίως σπέρνουν την αβεβαιότητα στους πολίτες. Οι κυβερνώντες χρησιμοποιούν απλά το κλασικό εργαλείο στην πολιτική επικοινωνία, που είναι η προετοιμασία των ανθρώπων, ενώ παράλληλα διατηρείται η δυνατότητα αλλαγής των αποφάσεων. Αυτό θέτει ένα μεγάλο ηθικό πρόβλημα, επειδή χρησιμοποιούν τεχνικές επικοινωνίας από άλλους τομείς και θεωρούν ότι είναι καλές και στον τομέα της υγείας».
Η καθηγήτρια Ναόμι Σαρέ Μπουρντόν προειδοποιεί πάντως ότι «η υγειονομική κρίση θα μπορούσε πιθανώς να λειτουργήσει ως θρυαλλίδα για μεγάλα κινήματα διαμαρτυρίας». Όπως λέει η Καναδή ιστορικός, «οι κακές συνθήκες εργασίας στον τομέα της υγείας και οι επιπτώσεις της υποχρηματοδότησης στην υγεία δημιουργούν ένα εκρηκτικό πλαίσιο και μπορεί να πυροδοτήσουν μια πιεστική έκκληση για αλλαγή».
