Η συνείδηση του τον ώθησε να παραιτηθεί από το όραμα του κοινοτικού συγκροτήματος
Στο φύλλο της εφημερίδας μας που κυκλοφόρησε στις 15 Ιανουαρίου, ασχολήθηκα με την τραγική 35η επέτειο της πυρκαγιάς που κατέστρεψε ολοσχερώς στις 16 Ιανουαρίου 1986 την ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ. Ένα γεγονός που έζησα από πολύ κοντά και κάλυψα για την εφημερίδα μου «Ελληνοκαναδική Δράση», για το πρόγραμμα «Ελληνικοί Αντίλαλοι» της Ρένας Παπαθανάκου και για το (τότε) τηλεοπτικό μου πρόγραμμα, ΤΗΛΕ-ΔΡΑΣΗΣ.
Επιπλέον, το όλο θέμα το ανάλυσα τόσο στη ραδιοφωνική εκπομπή του Μιχάλη Τελλίδη – στις 16 Ιανουαρίου –όσο και στο τηλεοπτικό πρόγραμμα ΚΑΛΗΜΕΡΑ ΠΑΤΡΙΔΑ καθ’ όλη την εβδομάδα που μας πέρασε με τον Μιχάλη Τελλίδη μια και έζησε και αυτός από κοντά τα γεγονότα.
Μέρος του σχολίου μου ήταν και μια αναφορά στα αρχιτεκτονικά σχέδια του συμπάροικου Νίκου Τσοντάκη, για το μεγαλειώδες συγκρότημα των 20 εκατομμυρίων δολαρίων που θα έκτιζε η Ελληνική Κοινότητα Μόντρεαλ στο οικόπεδο όπου βρισκόταν η εκκλησία της Αγίας Τριάδας.
ΤΟ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΙΚΟ ΤΗΛΕΦΩΝΗΜΑ
Το μεσημέρι της Δευτέρας 25/1 κτύπησε το κινητό μου τηλέφωνο. Στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής από τις ΗΠΑ, μια παλιά αλλά γνώριμη φωνή. Ήταν ο γνωστός συμπάροικος αρχιτέκτονας, Νίκος Τσοντάκης. Έπαιρνε από την Αριζόνα όπου διαπρέπει και ζει με την οικογένεια του. Αφού ευχηθήκαμε ο ένας τον άλλο Καλή Χρονιά, μου έριξε την… κεραμίδα: «Γιώργο», μου είπε με πιο σοβαρό ύφος στη φωνή του, «με ειδοποιήσαν από το Μόντρεαλ ορισμένα άτομα που είδαν το τηλεοπτικό σου πρόγραμμα την Κυριακή βράδυ και διάβασαν την εφημερίδα σου, ότι αναφέρθηκες στα σχέδια του συγκροτήματος της Αγίας Τριάδας τα οποία κόστισαν 217 ή 247 χιλιάδες, λέγοντας ότι τα έκανα εγώ. Σου τηλεφωνώ σήμερα, για να σου διευκρινίσω ορισμένα ζητήματα σχετικά με το έργο της Αγίας Τριάδας που συμμετείχα το 1987, παρουσιάζοντας μαζί μ’ ένα άλλο γραφείο το αρχιτεκτονικό όραμα που είχα για το κτιριακό συγκρότημα που ήθελε να κτίσει η Ελληνική Κοινότητα του Μόντρεαλ».
Ο Νίκος ήταν πολύ διευκρινιστικός και θυμόταν όλες τις λεπτομέρειες που έζησε εκείνη την περίοδο.
Πράγματι, η Ελληνική Κοινότητα του Μόντρεαλ είχε ανακοινώσει διαγωνισμό για αίτηση υποβολής προτάσεων για την ανοικοδόμηση της τοποθεσίας της Αγίας Τριάδας, στην οδό Sherbrooke St. και Λεωφόρος St. Laurent, μετά την τραγική απώλεια από τη φωτιά της Αγίας Τριάδας.
Είχαν καλεστεί δύο ομάδες να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό: [1] Νίκος Τσοντάκης Αρχιτέκτονες και Stahl (η μία ομάδα) & [2] Nicolaides, Fukushima, Orton σε κοινή επιχείρηση με το γραφείο [3] Thomas Robert Reiner Αρχιτέκτονες (η άλλη ομάδα).
«Όπως θυμάσαι και το έδειξες σε φωτογραφίες, η παρουσίαση των 2 συμμετοχών του διαγωνισμού πραγματοποιήθηκε στην Ελληνική Κοινότητα του Μόντρεαλ. Αλλά, και το τονίζω αυτό, καμία αρχιτεκτονική ομάδα δεν πληρώθηκε για τη συμμετοχή της», τόνισε ο Τσοντάκης.
Στη συνέχεια μού είπε ότι λήφθηκε απόφαση, όπως οι δύο ομάδες αρχιτεκτόνων -ήτοι 3 εταιρείες- να συνδυαστούν και να αποτελέσουν μια κοινή επιχείρηση για το έργο.
«Γιώργο, θέλω να τονίσεις όταν γράψεις τις διευκρινίσεις που σου λέω, ότι λάβαμε ως συνολική αποζημίωση περίπου $10.000 και οι τρεις εταιρείες για να κάνουμε κάποιες αλλαγές σε ένα νέο σχέδιο».
ΔΕΝ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕ
ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ
«Δυστυχώς όμως δεν αναλάβαμε εμείς τα τελικά σχέδια, διότι ο σχεδιασμός που δημιουργήσαμε δεν ήταν ικανοποιητικός για τον τότε πρόεδρο της Κοινότητας, κ. Αδριανό Μαρή», μου εξήγησε.
Τόνισε δε, ότι ο πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας τότε ήθελε να σχεδιάσουν ένα κτίριο, που τα τοιχώματα του θα ήταν γυάλινα σαν μια γυάλινη κουρτίνα.
Ο Τσοντάκης μου υπενθύμισε ότι ο πρόεδρος της Κοινότητας σχεδίαζε ένα ταξίδι στην Ελλάδα για να ζητήσει και
χρηματοδότηση από την ελληνική κυβέρνηση.
«Εν τω μεταξύ μάς ζητήθηκε να ξανασχεδιάσουμε το έργο, αλλά πιστεύαμε ότι θα ήταν ακατάλληλη λύση για το χώρο όπου βρισκόταν η Αγία Τριάδα και παραιτήθηκα, όπως και οι άλλοι συνάδελφοι αρχιτέκτονες, από το έργο», διευκρίνισε. «Απ’ ότι γνωρίζω Γιώργο, το κοινοτικό όραμα και το όραμα του κ. Μαρή για το κτιριακό συγκρότημα σχεδιάστηκε από αρχιτέκτονα στην Ελλάδα, όχι από εμένα, διότι ήθελα αλλά δε μου το επέτρεπε η συνείδηση μου».
ΑΠΟ ΤΟ ΜΟΝΤΡΕΑΛ ΣΤΗΝ ΑΡΙΖΟΝΑ
Με το διαπρεπή αρχιτέκτονα Νίκο Τσοντάκη, γνωριζόμαστε από μικρά παιδιά, από το 1971. Η οικογένεια μου κι εγώ κατοικούσαμε στο τρίτο όροφο του κτιρίου διαμερισμάτων του πατέρα του Αντώνη, που έφτιαχνε την πιο νόστιμη πίτσα στο εστιατόριο του Liège Pizzeria γωνία Liège και Bloomfield. Είχα λοιπόν ορισμένες απορίες γιατί έφυγε και εγκαταστάθηκε στην Αριζόνα της Αμερικής. Μια λοιπόν που τον είχα στην άλλη γραμμή, δε δίστασα να του κάνω ορισμένες ερωτήσεις.
ΤΙ ΣΕ ΕΚΑΝΕ ΝΑ ΜΕΤΑΚΟΜΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΡΙΖΟΝΑ;
Τσοντάκης: Αποφάσισα να μετακομίσω από το Μόντρεαλ τη νύχτα του δημοψηφίσματος του Κεμπέκ τον Οκτώβριο του 1995. Συνειδητοποίησα ότι τα πολιτικά ζητήματα στο Κεμπέκ δημιουργούσαν μεγάλη ένταση.
Ήθελα να κάνω μια σημαντική κίνηση που θα άλλαζε την πορεία του μέλλοντος της οικογένειάς μου.
Στην αρχή σκόπευα να πάω στο Phoenix AZ, ή στο Dallas TX, ή στην Atlanta GA ή ακόμα στο Raleigh Βόρειας Καρολίνας. Έφτασα στην Αριζόνα πρώτα στις 25 Νοεμβρίου 1995 και συνειδητοποίησα ότι αυτό ήταν το μέρος για μένα. Μου θύμισε την Κρήτη και αποφάσισα αμέσως ότι θα έμενα εδώ, ανεξάρτητα από το τι.
ΠΕΣ ΜΑΣ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΡΟΙΚΙΑ ΤΗΣ ΑΡΙΖΟΝΑ
Τσοντάκης: Ο πληθυσμός της Ελληνικής Κοινότητας εδώ είναι πιθανώς περίπου 15.000 άτομα. Κανείς δεν ξέρει σίγουρα. Υπάρχουν Έλληνες που είναι εδώ για γενιές με μη ελληνικά ονόματα και δε μιλούν την Ελληνική γλώσσα. Αλλά δεν έχουν ξεχάσει τις ρίζες τους και είναι «φανατικοί» ενορίτες στις εκκλησίες.
ΠΟΣΕΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ;
Τσοντάκης: Υπάρχουν 4 εκκλησίες στην ευρύτερη περιοχή του Φοίνιξ:
-Ο Καθεδρικός ναός της Αγίας Τριάδας στο Φοίνιξ, ΑΖ
-Ο Ευαγγελισμός στο Scottsdale, AZ
-Ο Άγιος Χαράλαμπος στην Πεόρια, AZ και
-Ο ναός της Αγίας Αικατερίνης στο Chandler, AZ
Εδώ πρέπει να τονίσω ότι ήμουν τυχερός που σχεδίασα την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης που έχει 30.000 τετραγωνικά πόδια. Διαθέτει Κοινοτικό Κέντρο και Ελληνικό Σχολείο. Το κτιριακό αυτό συγκρότημα έγινε σε 3 φάσεις, μεταξύ 1998 και 2008. Όταν μαζεύαμε το ποσό που χρειαζόταν αρχίζαμε την επόμενη φάση. Το όλο συγκρότημα της Αγίας Αικατερίνης κόστισε συνολικά περίπου 5 εκατομμύρια δολάρια Αμερικής, ήτοι περίπου 6.500.000 καναδικά δολάρια…
ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΣΤΟ ΜΟΝΤΡΕΑΛ
Αν και δεν έχει σκοπό να επιστρέψει στην πόλη μας, ο Νίκος Τσοντάκης την επισκέπτεται συχνά, όποτε μπορεί, εφόσον έχει συγγενείς και καλούς φίλους στην ευρύτερη περιοχή του Μόντρεαλ.
Η δραστηριότητά του στο Μόντρεαλ δεν έχει σταματήσει. Από σπίτια, κτίρια επιχειρήσεων φίλων και γνωστών, ως και την Εκκλησία του Ιερού Ναού Αγίας Της Του Θεού Σοφίας, της οποίας να σημειωθεί, η όλη κατασκευή δε θα ξεπεράσει τα 1,2 εκατομμύρια δολάρια Καναδά…